Als sluitstuk van het Duits-Nederlandse INTERREG-project H2Watt test Ameland momenteel de toepassing van waterstof in de energievoorziening van het eiland. Met een brandstofcel op waterstof gaat het eiland voorzien in de energievraag van een deel van de gebouwde omgeving. De test levert inzicht op in de flexibiliteit van een energiesysteem waarin waterstof een belangrijke verbindende schakel is. De resultaten zijn ook interessant voor de EU-projecten IANOS en Green Hysland.
Het H2Watt-project wordt in het kader van het samenwerkingsprogramma ‘INTERREG Deutschland-Nederland’ ondersteund door middelen van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO), de deelstaat Nedersaksen (D) em de Nederlandse provincies Drenthe, Friesland en Groningen. Het doel van H2Watt is op elk van de Waddeneilanden Borkum en Ameland een toepassing van waterstof te testen in de praktijk. Op Ameland is tussen 1 december 2022 en 11 januari 2023 een brandstofcel in bedrijf die de elektriciteitsvraag van een deel van het dorp Buren zo exact mogelijk zal volgen. Een brandstofcel is een innovatieve techniek om elektriciteit te maken uit waterstof. JP-Energiesystemen maakte de levering van de brandstofcel mogelijk. Op 9 december vond op het eiland een workshop plaats waar de achtergronden en de betekenis van de test worden toegelicht en bediscussieerd.
Onafhankelijk zonnepark
Eén van de initiatiefnemers van H2Watt is Leo van der Burg van branchevereniging FME. “We zijn benieuwd of een brandstofcel zo flexibel elektriciteit kan produceren dat hij de steeds veranderende elektriciteitsvraag van een gebied kan volgen. Als dat lukt, wordt het in de toekomst mogelijk om een nieuw te bouwen zonnepark op Ameland grotendeels onafhankelijk van het elektriciteitsnet te laten functioneren. De productie van het zonnepark kan dan overdag, als de vraag laag is, grotendeels in waterstof worden omgezet; na zonsondergang wordt de groene elektriciteit dan alsnog geleverd aan de huishoudens.”
Verschillende energievormen
Daarmee vormt het nieuwe zonnepark praktisch geen extra belasting voor het regionale elektriciteitsnet, zegt Van der Burg. “Op veel plaatsen in Nederland gelden op dit moment beperkingen voor het aansluiten van zonnepanelen, omdat de capaciteit van de lokale en regionale netten vaak onvoldoende is. Daarom wordt het nieuwe Amelandse zonnepark, dat volgend jaar wordt gebouwd, meteen al voorzien van een grote accubatterij. In de toekomst kan de productie van het zonnepark dan óók nog worden opgeslagen in waterstof.” Het voordeel van waterstof is dat de opgeslagen energie in verschillende vormen beschikbaar is: als warmte, als elektriciteit en als gasvormige brandstof. Toepassing van waterstof is interessant voor de industrie, de transportsector, de maritieme sector en – zoals op Ameland wordt gedemonstreerd – in de gebouwde omgeving.
Plannen bijstellen
Tijdens de workshop van H2Watt is ook aandacht voor de regelgeving en vergunning¬verlening bij de toepassingen van waterstof. Daar is nog weinig ervaring mee; veel richtlijnen zijn nog in ontwikkeling. “Zoiets is onvermijdelijk in een transitieperiode”, vindt Van der Burg. “Het vergt wel wat van de partners in een project als dit. Je moet bereid zijn om voorop te lopen, met elkaar mee te denken, weloverwogen risico’s te nemen en als het moet je plannen bij te stellen. Binnen H2Watt hebben we dat ook diverse keren gedaan. Toch zijn we erg trots op de stappen die we nu kunnen zetten.”
Energierotonde
De brandstofcel die nu op Ameland wordt getest is tot medio januari op het eiland. Intussen zijn er plannen om in de buurt van het nieuwe zonnepark (realisatie 2023) stap voor stap een installatie te bouwen met onder meer elektrolysers, brandstofcellen, accupakketten en een vergister. Deze ‘Energierotonde Ballumerbocht’ moet op termijn een duurzaam en fossielvrij energiesysteem worden waarmee het eiland in een steeds groter deel van zijn eigen energie- en warmtevraag kan voorzien. De intelligente aansturing van de installatie wordt ontwikkeld in IANOS, een ander Europees onderzoeksproject waar Ameland bij betrokken is.
Download hier het boekje dat is gemaakt naar aanleiding van de brandstofcel-test.
Download hier de technische rapportage van de brandstofceltest.
Download hier een notitie over de inzet van waterstof in de gebouwde omgeving.
Bekijk hier de korte film over de betekenis van de proef met de brandstofcel
[
